Klasyfikacje zaburzeń afatycznych

Najprostszą i najbardziej popularną jest klasyfikacja T.H. Weisenburga i K.E. McBride z lat 30. XX wieku. Klasyfikacja ta znajduje powszechne zastosowanie z medycynie:

• Afazja głównie ekspresyjna, ruchowa, motoryczna – gdy przeważają objawy związane z zaburzeniami mówienia.

• Afazja głównie impresyjna, czuciowa, sensoryczna – gdy przeważają objawy związane z zaburzeniami rozumienia.

• Afazja mieszana (czuciowo-ruchowa) – gdy występują objawy zarówno zaburzeń mówienia, jak i rozumienia.

 

-Afazja całkowita, totalna, globalna – gdy występuje całkowita

 lub prawie całkowita niezdolność mówienia i rozumienia.

 

-Afazja amnestyczna, nominalna, nominacyjna, anomia – gdy 

główne problemy polegają na trudnościach z nazywaniem 

obiektów i odnajdywaniem potrzebnych słów w trakcie 

konwersacji (objawy te są obecne w każdej afazji, ale mogą 

występować także oddzielnie, najczęściej jako stan zejściowy po 

poważniejszych zaburzeniach afatycznych).

 

-eferentna ruchowa (kinetyczna), Afazje związane z zaburzeniami mowy ekspresyjnej: 

-aferentna ruchowa (kinestetyczna),

-afazja dynamiczna.

Afazja eferentna ruchowa (kinetyczna) – powstaje na skutek uszkodzenia ośrodka Broca. Opis objawów jest generalnie tożsamy z przedstawioną przez nas wcześniej charakterystyką afazji Broca. Głównym problemem w tym zaburzeniu, zdaniem Łurii, jest nie tylko trudność artykulacji, ale też trudność modyfikacji artykułowanych głosek, oraz zaburzenie sekwencji precyzyjnych ruchów aparatu artykulacyjnego.

Aferentna ruchowa (kinestetyczna) – powstaje w wyniku uszkodzenia zakrętu zaśrodkowego w obrębie kory czuciowej dla aparatu artykulacyjnego. Zdaniem Łurii, zaburzenie czucia z aparatu artykulacyjnego dezorganizuje proces generowania mowy, co podkreślił w nazwie tej kategorii afazji. 

W takiej sytuacji niemożliwe jest wykonanie precyzyjnych ruchów języka, ust, warg i krtani, dzięki którym powstaje mowa (choć działanie kory motorycznej może być prawidłowe). W tym zaburzeniu możliwe jest mieszanie się głosek przedniojęzykowych lub wargowych.

Afazja dynamiczna – w tym zaburzeniu nie obserwuje się trudności z artykułowaniem głosek, rozumieniem słów ani z rozumieniem konstrukcji logiczno-gramatycznej. Jest to zaburzenie o tyle intrygujące, że wszelkie formalne aspekty mowy, uwzględniane w afazji, nie są zaburzone (nazywanie, powtarzanie, rozumienie, czytanie, pisanie). 

Osoba chora może spontanicznie powtarzać słowa swego

rozmówcy (echolalia) i udzielać prostych stereotypowych

odpowiedzi na proste pytania. Jednakże nie jest w stanie udzielić

bardziej złożonej odpowiedzi, wyrażającej jej własną inwencję i

poglądy, ani prowadzić logicznej dyskusji.

 

Afazje związane z zaburzeniami mowy impresyjnej:

-Akustyczno-gnostyczna lub sensoryczna (Wernickego),

-Akustyczno-mnestyczna, 

-Semantyczna.